zaterdag 31 mei 2014

4b : Goede gastvrouwen - Frits Abrahams

De column “Dag” van Frits Abrahams van de achterpagina van NRC-Handelsblad van donderdag 26 mei 2011

Opmerking: ik heb contact gehad met de heer Abrahams, en deze heeft mij toestemming gegeven het gehele artikel te citeren: bij deze dus!

Goede gastvrouwen

Dit wordt een stukje over vrouwen die restaurants drijven. In Nederland komt dat ook wel voor, maar in Frankrijk maakte ik het in enkele dagen drie keer mee - en hoe. De vrouw regeerde er als een God die wilde dat alles goed was en blééf.

Het gebeurde in restaurants op het platteland (eerder heuvels) van de Bourgogne. Telkens kwam een onberispelijk geklede, goed verzorgde vrouw van tegen de veertig ons vriendelijk tegemoet. Ze nam de jassen aan en begeleidde ons naar onze tafel. Vanaf dat moment bleef ze, zonder enige opdringerigheid, in onze buurt. Als ze naar de andere tafels liep, keek ze even hoe het ons verging.
Ze bediende ons niet zozeer op al onze wenken, ze was die wenken doorgaans vóór. Ze gaf uitgebreide toelichting bij gerechten op de kaart, ze schonk eigener beweging water en wijn bij, ze ging de roker in ons gezelschap die zich naar buiten had begeven, waarschuwen dat het eten werd opgediend. Als we iets te vragen of aan te merken hadden, was ze onmiddellijk aanspreekbaar.
Wat op mij, als vergeetachtig iemand, nog de meeste indruk maakte, was dat ze de bestellingen opnam zonder ze te noteren. Van tien mensen! En nooit vergiste ze zich, steeds kreeg iedereen feilloos het gerecht dat hij besteld had.
In Nederland sta ik altijd zeer wantrouwig tegenover bedienend personeel dat bestellingen probeert te onthouden. Het leidt later vaak tot veel wederzijdse verbouwereerdheid. Ik had de lamsbout besteld. Meent u dat? Het was de entrecote, dacht ik. Iemand anders voor de entrecote? Niemand? Vreemd. Morrend neemt hij het gerecht terug, dat gezeik ook altijd met die klanten.
Zulke fouten worden overigens ook gemaakt door bedienend personeel dat wél noteert. Het staat hier echt. Ja, maar ik heb het toch echt niet besteld.

In deze drie Franse zaken keek ik ademloos toe hoe de vrouw telkens uit de aanpalende keuken opdook en zonder aarzelen het juiste gerecht op de juiste plaats zette. Eén keer dacht ik haar op een fout te betrappen, maar de misser was mijn eigen schuld, ik had het verkeerde gerecht besteld.
Doorgaans deed de vrouw de bediening in haar eentje. Een geweldige klus. Het waren weliswaar geen grote zaken, maar er waren altijd vijf, zes tafels goed bezet. Dat betekende dat ze urenlang af en aan naar de keuken moest lopen.

Het verschil met bedienend personeel in Nederland was vooral dat ze constant op de tafels bleef letten. Bij ons zie je het personeel vaak wegkijken, ze doen net of ze je niet zien en horen - dan hoeven ze ook niet te komen. En áls ze komen - nu ik toch begin te kankeren ga ik nog even door - heb je kans dat ze zeggen: Sorry, maar dit is niet mijn wijk.
Vanwaar dat verschil? De restaurants die ik hier beschreef, werden gedreven door een vrouw (bediening) en man (kok) - echtparen vermoedelijk. Ze knokten voor hun bedrijf.
In een van die drie restaurants liep ook nog een gewone serveerster rond. We arriveerden daar tegen 9 uur 's avonds, sluitingstijd van de keuken. De serveerster keek bedenkelijk naar ons, ze verlangde naar huis. Dat mocht ze ook, want de vrouw van de eigenaar was blij met ons en bleef nog uren in haar eentje door redderen.

Als u in de buurt komt, en voor het geval u denkt dat ik overdrijf, hier volgen de namen van de restaurants: La table de Chapaize (in Chapaize), Hôtel Le Fleurvil (in Fleurville), Le Relais d'Ozenay (in Ozenay).
Doet u ze de groeten.

Frits Abrahams

4a : Le Relais d'Ozenay in Ozenay

Ozenay is een klein dorpje onder de rook van Tournus, hier zo'n 17 km of 25 minuten rijden vandaan. Het heeft een romaanse kerk met een interessant interieur, maar ik zal daar niet over uitweiden, aangezien deze blog niet over architectuur maar over eetgelegenheden gaat.

De kerk van Ozenay
We hadden al van diverse kanten lovende verhalen gehoord over dit restaurant, zelfs uit een Nederlandse krant. De betreffende column over een paar restaurants hier in de buurt maakt deel uit van deze blog.
Hoewel wij normaal gesproken een duidelijke voorkeur hebben voor de wat kleinere, volkse restaurants hier in de buurt, hebben we toch ook wel eens gedacht "Goh, zou het niet leuk zijn om ook eens in een chique restaurant te gaan eten?". Eind 2012 werden we uitgenodigd voor een maal bij een "wat beter" restaurant dan waar we normaal aten, en wij mochten kiezen. We zaten te dubben tussen La Table de Chapaize en Le Relais d'Ozenay, en omdat het menu en de carte van Le Relais wat veelbelovender leken dan die van La Table, kozen we voor Ozenay.
We arriveerden rond 19h30, wat vroeg is voor dit soort gelegenheden, maar ondanks het tijdstip zat het restaurant al snel tamelijk vol. De inrichting was smaakvol. Aan de wand hingen diverse keramiek "schilderijen" van een keramist uit Martailly-lès-Brancion en de stijl van deze werken paste uitstekend bij de Nouvelle Cuisine-achtige opmaak van de borden.

Een "schilderij"
Toen we moesten bestellen, bleek de keuze toch een beetje tegen te vallen. We hadden ons ingesteld op een redelijk betaalbaar menu, en het menu van € 33.00 bleek goedkoper of even duur te zijn als de drie overige hoofdgerechten op de kaart. Aangezien er bij het menu slechts gekozen kon worden uit twee voor- en twee hoofdgerechten bleek de keus opeens niet veel groter dan bij La Table de Chapaize. Het menu gaf keuze tussen een voorgerecht met gerookte zalm en een soep met butternut (pompoen), en tussen een hoofdgerecht met risotto en carrelet (schol) of een lamsschotel. Voor degene die allergisch is voor vis en schaaldieren was de keus dus gereduceerd tot een keus uit één; hetzelfde gold voor degene in het gezelschap die niet van pompoen of lamsvlees hield. Eén menu duurder was ook geen optie, omdat dat alleen werd geserveerd als de hele tafel hetzelfde menu bestelde. De maaltijd werd voorafgegaan door een amuse en afgesloten met een kaasplateau en een wat onduidelijk toetje met o.a. een stukje pistache cake.

Le Relais d'Ozenay
Als wijn wilden we een rode Henri Lafarge Pinot Noir bestellen, maar die was niet meer leverbaar, en we moesten het dus doen met een rode Henri Lafarge Mâcon.
De opmaak van het geheel was voortreffelijk, de bediening uiterst vriendelijk en efficiënt. Mijn voorgerecht (zalm) was goed, maar niet echt erg bijzonder; de pompoensoep daarentegen werd alom geprezen.
Voor de hoofdgerechten gold dat de schol met risotto in mijn ogen een beetje laf was, en ik hoorde dezelfde reactie van anderen over het lamsvlees.
Het kaasplateau had een goede selectie van redelijk sterke Franse kazen, waaronder diverse geitenkaasjes, een bleu d'Auvergne, en twee kazen gemaakt van koemelk waarvan één een goede Époisses was.
Het toetje was wat mij betreft niet geweldig. De eerlijkheid gebied mij wel te zeggen dat ik geen zoetekauw en ook geen toetjesmens ben. De andere disgenoten (we waren met ons vieren) waren overigens ook niet geweldig positief over het toetje.

Het interieur
Samenvattend:
Het eten was gemiddeld tot goed, hoewel ik het aan de prijzige kant vond voor het gebodene.
De ambiance en de bediening verdienen alle lof.
Mijn voorkeur blijft toch uitgaan naar restaurants met wat meer, zij het niet zo'n exclusieve keuze. Dat heeft misschien ook iets te maken met het gebrek aan snob appeal waar ik onder lijdt....

zaterdag 24 mei 2014

3d : Uit eten in Cluny (4 van 4)

Hôtel de Bourgogne
Na héél lang dubben hebben we eindelijk een keer flink in de beurs getast om in een duur restaurant te kunnen gaan eten. De keus was gevallen op Hôtel de Bourgogne, een prachtig gebouw aan een groot plein waaraan ook het fraaie Palais du Pape Gélase ligt.
Dat leek al veelbelovend, een eetzaal met fraai uitzicht. Helaas bleek het restaurant niet aan de voorkant van het hotel, maar aan de zijkant te liggen, met uitzicht op de restauratiewerkzaamheden aan de abdij. Ongelukkigerwijs zat ik aan de tafel met het gezicht naar het raam, en keek dus uit over een bouwplaats. De verbouwing is overigens inmiddels afgelopen, voor zover de restauratie van de abdij natuurlijk ooit klaar is. Bovendien liep het straatje waar we op uit keken van het centrum van Cluny naar een druk bezochte parkeerplaats, en het smalle trottoir liep vlak langs de ramen van het restaurant. Regelmatig bleven voorbijgangers voor het raam staan, om eens rustig te bekijken waaraan de gegoedere burgerij zich nu weer tegoed deed.
Palais du Pape Gélase
Nou ga je naar een restaurant om te eten, en niet noodzakelijkerwijs om de ligging te bekritiseren. Maar toch had ik een beetje het gevoel daar te kijk te zitten, iets wat ik bij goedkopere restaurants waar je op een terras aan de straat zit graag voor lief neem.
Enfin, daar zaten we dan. Sue zat met haar rug naar het raam, met uitzicht op de wat ouderwets ingerichte en ietwat kneuterig aandoende eetzaal.
We bestelden geen menu, omdat we beiden eigenlijk na een voor- en hoofdgerecht genoeg gegeten hebben. De keus viel voor beiden op een foie gras met heel aparte toastjes als voorgerecht, en voor mij een tournedos met aardappelpuree, spinazie en cantharellen, en voor Sue een Bressaanse kip in een saus van morellen met wortel en asperges en nieuwe aardappeltjes. Als amuse kregen we een piepklein schaaltje met rode kool in een soort roomsaus. Het eten was meer dan goed, de bediening uitstekend. Niets dan lof voor de keuken en de staf.
(Inmiddels voltooide) restauratie van deel van Cluny III
We wisten dat dit geen goedkope maaltijd zou worden. In het menu had ik al gezien dat alle prijzen netto waren; dat de BTW dus pas op de nota verscheen kwam niet als een verrassing. Maar waarom het menu niet gewoon de bruto prijzen gaf, is mij geheel onduidelijk. Al met al waren we rond de € 65 per persoon kwijt, inclusief een fles wijn en een koffie. Om kort te gaan, dit is een restaurant waar je heen gaat om goed en uitgebreid te eten, als je niet op een paar centen hoeft te kijken.

zaterdag 17 mei 2014

3c : Uit eten in Cluny (3 van 4)

Specialiteiten restaurants
Er is één restaurant hier in de omgeving dat bekend staat om zijn kikkerbillen.
Le Rochefort
Dat is Le Rochefort, een restaurant aan de doorgaande weg door Cluny richting Mâcon. Ik heb daar een keer een portie cuisses de grenouilles besteld, samen met een dessert voor toen (een paar jaar terug) € 25, een portie cuisses de grenouilles zonder extra’s kostte toen ca € 21. De portie was dermate groot, en het eten van de kikkerbillen dermate bewerkelijk, dat ik ongeveer 2 uur bezig was de billen weg te werken, terwijl Sue zich uiteindelijk over het nagerecht ontfermde. De kikkerbillen waren gefrituurd, gekruid met peterselie en overheerlijk.
Aan diezelfde hoofdweg zit vlakbij het oude station een bio-restaurant Le Pain sur le Table. We zijn daar een keer binnengestapt, maar noch het publiek, noch de gerechten zagen er uitnodigend genoeg uit om een tafel te reserveren. We hebben het pand dan ook gelaten voor wat het was; en dat was wat ons betreft iets té bio.
Le Pain sur le Table
Maar aangezien vegetariërs het in Bourgogne niet makkelijk hebben als ze iets anders dan groene sla willen bestellen (en ook daar zitten dan nog vaak spekjes door!) is dit bio-restarant misschien voor hen een goed alternatief. Wij zijn benieuwd naar ervaringen van durfals!
Le Potin Gourmand (net iets buiten het centrum, niet ver van het “einde” van de hoofdstraat) heeft naast (sporadische) jazz avonden ook middeleeuwse maaltijden op het programma staan. Over de concerten kan ik meepraten (prima kwaliteit), over de middeleeuwse maaltijden (nog) niet.


Dure restaurants
Een paar van deze, zoals Hôtel de Bourgogne en Hôstellerie d’Héloïse stonden nog op ons lijstje voor een bijzondere gelegenheid. Bij Hôtel de Bourgogne hebben we inmiddels al een keer gegeten, en dat wordt dan ook apart behandeld.

Auberge du Cheval Blanc
Het enige wat duurdere restaurant waar we tot een aantal jaren geleden af en toe nog wel eens kwamen, was Auberge du Cheval Blanc, niet echt in het centrum. Het eten was er altijd uitstekend, en de ambiance gezellig. Omdat we een nog beter restaurant vonden, dichter in onze buurt, hebben we Auberge du Cheval Blanc een tijd niet meer bezocht. Noodgedwongen (ons stamrestaurant is inmiddels op de fles) zijn we er onlangs nog eens terug geweest. De inrichting is nogal veranderd, de bediening is beduidend minder goed en vriendelijk dan we ons herinnerden, en hoewel het eten er nog steeds goed was, staat dit restaurant beduidend lager op onze lijst dan voorheen.

zaterdag 10 mei 2014

3b : Uit eten in Cluny (2 van 4)

Goedkope gezellige restaurants
Gezellig is natuurlijk een rekbaar begrip, maar wij maken onderscheid tussen gezellige en design restaurants. Voor ons zijn design restaurants doorgaans iets duurder dan “gewone” restaurants, en hebben een design-achtig meubilair en interieur. Een enkele hebben we wel eens geprobeerd, maar ondanks dat het eten er vaak best wel goed is, prefereren wij een wat minder steriele ambiance waar de gerechten minstens zo goed zijn.
La Petite Auberge
Onze grote favoriet: La Petite Auberge, een klein intiem restaurant met een terrasje aan de hoofdstraat. Ik eet daar al een aantal jaren elke dinsdag een plat du jour, en het blijft me verbazen hoe de kok het voor elkaar krijgt om zelden met dezelfde plat du jour voor de dag te komen. Een ruwe schatting: ik eet daar per jaar zo’n 40 keer. Van die 40 keer heb ik hooguit 5 à 6 maal een gerecht gehad dat ik al eerder had besteld. En die 5 à 6 gerechten zijn onderling ook nog verschillend! Het eten is er uitstekend, Sue zweert bij de pizza’s daar, en de bediening is efficiënt en vriendelijk; een plat du jour kost hier minder dan € 10.
Chez Sissis / Café du Centre
Daar vlak naast zit Le Bistrot, die we ook wel eens hebben geprobeerd. Het menu was niet erg interessant, en de algemene indruk was dat het meer weg had van een bar dan van een bistro. Wij houden het dus op de buren.
Een ander typisch Frans restaurant met leestafel en uitstekend Frans eten is Café du Centre of Chez Sissis. Het zit in een zijstraatje van de hoofdstraat.
Er zijn nog wel een paar andere restaurantjes, die ik alleen even aanhaal. La Halte de l’Abbaye is er zo een, vlakbij de abdij. Goed eten, maar een beetje uit de normale looproute. Hetzelfde geldt voor Le Cloître, ook vlakbij de abdij, en niet iets duurder dan hun concurrenten.

Design restaurants
Brasserie du Nord
Cluny kent een handvol restaurants, waar we niet (meer) komen omdat de ambiance ons niet echt aanstaat. Niet iedereen is zo eenkennig, dus hier volgen er een paar voor degenen die niet gecharmeerd zijn van lawaaiige Fransen die luidkeels het nieuws bespreken.
In de hoofdstraat zitten Le Comptoir en Brasserie La Nation (met terras). Le Comptoir heeft een paar stoelen en tafels buiten onder een soort galerij staan op een piepklein oppervlak. Brasserie du Nord (bij de abdij) met terras heeft dezelfde stijl en dezelfde eigenaar als Brasserie La Nation.

zaterdag 3 mei 2014

3a : Uit eten in Cluny (1 van 4)

Cluny is zonder enige twijfel het grootste stadje in de buurt (13 km), en biedt een groot scala aan eetgelegenheden. We hebben (bijna) alle hier besproken restaurants ooit geprobeerd. Er zijn een paar restaurants waar we om bepaalde redenen liever niet eten, en dat wordt met redenen omkleed vermeld. Allereerst eetgelegenheden voor de kleine beurs (of de kleine honger).

Snackbars
Le Bosphore
Le Bosphore in de Rue Prud’hon (centrum) is een uitstekend kebab (zoiets als een shoarmatent) restaurant, waar je voor onder de € 6 een broodje shoarma kunt halen. Daarnaast zijn er ook diverse assiettes verkrijgbaar voor rond de € 9, met frites en salade en diverse sausen. De harissa is een hete saus, vergelijkbaar met sambal oelek. De bediening hier is uitstekend, en het personeel is er erg vriendelijk.
In de hoofdstraat die een aantal malen van naam verandert, en die ik daarom maar de hoofdstraat blijf noemen, is ook een soort snackbar gevestigd, Quebec Burger. Hier is patat te koop, een aantal Franse variaties op de hamburger en ook steak haché (lijkt op een hamburger) met frites, tegen lage prijzen. Quebec Burger is populair bij de studenten van de ENSAM, waarschijnlijk vanwege de grote porties. Het restaurant is nogal lawaaiig qua muziek, reden waarom wij er niet graag meer komen. De bediening is overigens vriendelijk en goed.

Pizzeria’s
Le Loup Garou
In de hoofdstraat zitten twee pizzeria’s, Le Loup Garou (aan het begin gezien vanaf het postkantoor) en La Petite Auberge (iets verderop).
Als pizzeria verkies ik Le Loup Garou, omdat de pizza’s flinterdun en goed gevuld zijn en een verwaarloosbare onbelegde rand hebben. Voor onder de € 10 heb je er een pizza die zijn gewicht in goud waard is. De pizza saumon is zo lekker, dat ik, sinds ik die ontdekt heb, daar nooit meer een andere pizza heb besteld. Ze verkopen overigens ook pasta gerechten.
La Petite Auberge is ook een pizzeria, met ruwweg hetzelfde assortiment. Omdat ik nogal een kieskauwer ben als het aankomt op pizza’s weiger ik na een eerste poging hier een pizza te bestellen. Mijn betere helft, die gek is op krokante korstjes aan de pizza, denkt daar anders over, en is altijd zeer tevreden met haar pizza daar als ik hun onovertroffen plat du jour nuttig (zie onder goedkope restaurants in deel 2).
Le Forum
Net even buiten het centrum van Cluny, net aan de andere kant van de Grosne ligt Le Forum, een ander Italiaans restaurant / pizzeria. We hebben daar een keer tot tevredenheid gegeten, maar we prefereren toch Le Loup Garou qua kwaliteit, ambiance en ligging.